Wydawnictwo Książkowe Klimaty sprawia prezent miłośnikom słowackiej literatury i jeszcze przed świętami wyda „Legendę o języku” Pavla Rankova. Książka ukazuje się pod moim patronatem medialnym!
Rok 2020 nie rozpieszczał nas pod względem słowackich nowości na rynku księgarskim. Tym bardziej się cieszę, że wydawnictwo Książkowe Klimaty postanowiło mimo szalejącej pandemii poszerzyć serię Słowackie Klimaty o kolejną pozycję.
Legenda o języku to już kolejna książka Pavla Rankova, którą polskim czytelnikom przedstawia wrocławskie wydawnictwo. O samej książce już nieco pisałam przy okazji festiwalu Miesiąc Spotkań Autorskich 2019, na którym Pavol Rankov gościł.
Na stronie wydawnictwa czytamy [1]:
Czechosłowacja na początku lat siedemdziesiątych. Smutna i szara, tuż po stłumieniu Praskiej Wiosny i wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do kraju. Główny bohater, Tomáš, z pochodzenia Słowak, właśnie zaczyna studiować historię na Uniwersytecie Karola w Pradze. Opiekunem pierwszego roku jest młody komunistyczny karierowicz, adiunkt Šindelář. Głównym bohaterem jego zajęć zostaje Jan Nepomucen, popularny również w Polsce święty, którego charakterystyczny pomnik wyróżnia się na praskim Moście Karola.
Tomáš wraz z trójką nowo poznanych dziewiętnastoletnich studentów – Tánią, Martinem i Klárą – zaczynają zgłębiać kwestię legendy o języku Jana Nepomucena oraz poznawać inne wydarzenia i postaci sprzed wieków. Nie są świadomi, że ich aktywnością zainteresowała się czechosłowacka Służba Bezpieczeństwa.
Mroczne czasy średniowiecza i komunizmu mają ze sobą o wiele więcej wspólnego niż to się wydaje.
Polski przekład jest już 3 zagranicznym wydaniem, wcześniej światło dzienne ujrzało wydanie czeskie (2019) i bułgarskie (2020).
Oryginał ukazał się na Słowacji w 2018 roku i został wydany przez wydawnictwo Slovart. Autor ponownie sięga do trudnych momentów czechosłowackiej historii, tym razem udowadnia, że średniowiecze i okres normalizacji mają zdecydowanie więcej wspólnego niż nam się może wydawać. I mimo że sam przy Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej) zapowiadał, że nie będzie opisywał wydarzeń po 1968 roku, bo te go nie interesują, to najwyraźniej zmienił zdanie.
W Legendzie o języku autor wraca do wydarzeń z 1972 roku i przedstawia czytelnikom życie zwykłych ludzi w okresie totalitaryzmu. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych powieści Rankova autor sprawnie łączy ze sobą fakty historyczne i fikcję.
Na słowackich stronach książka reklamowana jest poniższym tekstem [2]:
Jesień 1972. Włosy hipisów są coraz dłuższe, a bigbit staje się coraz twardszy. Okupacyjna armia radziecka czuje się w Czechosłowacji jak w domu, a towarzysz Biľak pojawia się na posiedzeniu Komitetu Centralnego czechosłowackiej partii komunistycznej z istotnym sprawozdaniem. Palestyńscy komandosi zabijają na olimpiadzie kilku sportowców, lewicowi terroryści Baader i Meinhof siedzą w niemieckim więzieniu, z Czechosłowacji uprowadzono kolejny samolot. Táňa, Tomáš, Martin i Klára mają dziewiętnaście lat i z ciekawością obserwują otaczający ich świat. Są na pierwszym roku studiów historycznych, więc najbardziej ich interesuje czy okazały relikwiarz, który zostanie otwarty w ramach rekonstrukcji katedry św. Wita, naprawdę ukrywa język Jana Nepomucena.
Fragment [3]
– Jako obiecujący adepci nauk historycznych z pewnością odnotowaliście w naszych środkach masowego przekazu informację, że w maju została wyciągnięta z sarkofagu szklana trumna ze szczątkami Jana Nepomucena albo, jakby ktoś przez przypadek chciał tak powiedzieć, świętego Jana Nepomucena. Szczątki zostały poddane szczegółowej analizie naukowej. No i teraz, już za parę tygodni, za pomocą najnowszych narzędzi i metod naukowych w Dziale Antropologicznym Muzeum Narodowego zostanie zbadana złota skrytka, w której rzekomo powinien znajdować się słynny święty język Nepomucena. Dokładnie ten język, który ponoć nie uległ procesom rozkładu, więc leży w skrytce jak żywy. Musimy w pełni zaufać rezultatom badań tego konsylium antropologiczno-lekarskiego, przecież w jego skład oprócz czołowych specjalistów czechosłowackich wchodzi też jeden pierwszorzędny ekspert francuski, możemy zatem nawet mówić o międzynarodowym zespole czy kolektywie naukowców. Chociaż, przyznajmy, niektórzy koledzy historycy jeszcze dziś z trudem przyzwyczajają się do tego, że nagle w badaniach historycznych pojawiła się antropologia, która opiera się na niepodważalnych badaniach przyrodniczych. Koledzy są przyzwyczajeni, by polegać przede wszystkim na ówczesnych źródłach pisanych, tylko że właśnie one bywają często subiektywne i podporządkowane okresowi swojego powstania. Historia korzysta też z innych źródeł uzyskanych przez klasyczne nauki historyczne, do których należy na przykład archeologia. Kto nam wymieni nauki
pomocnicze historii? – spytał nagle doktor Šindelář.
– Archiwistyka, heraldyka, numizmatyka – odparł siedzący w pierwszej ławce chłopak w garniturze.
– A czym zajmuje się sfragistyka? – spytał adiunkt jego sąsiada.
– Sfragistyka zajmuje się starymi odznaczeniami – odparł pewnie student.
– Nie, odznaczeniami zajmuje się falerystyka. – Wykładowca pokiwał palcem wskazującym. – Sfragistyka analizuje pieczęcie. Bez obawy, tego wszystkiego już wkrótce nauczy was kolega doktor Šisler na swoich zajęciach z nauk pomocniczych historii.
Asystent przesuwał wzrokiem po sali, jakby się zastanawiał, jakie kolejne pytanie powinien zadać studentom. W końcu zaczął mówić afektowanym głosem, jakby zadawał im zagadkę.
– A czy wy, młodzi historycy czechosłowaccy, znacie legendę o Janie Nepomucenie?
 |
Legenda o języku
Tytuł oryginalny: Legenda o jazykuAutor: Pavol Rankov Tłumaczenie: Tomasz Grabiński Wydawnictwo: Książkowe Klimaty Data polskiej premiery: 22.12.2020 Liczba stron: 412 |
|---|
Już niedługo będziecie mieli okazję poznania legendy o Janie Nepomucenie, jego języku oraz prawdy o życiu w czechosłowackim systemie totalitarnym.
Książka ukazuje się pod moim patronatem medialnym!
Legendę o języku możecie zamówić na stronie wydawnictwa
Przeczytaj recenzję:
Notki biograficzne
Pavol Rankov [4]
Urodzony w 1964 roku w Popradzie. Studiował na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Komeńskiego w Bratysławie, gdzie także teraz pracuje. Zadebiutował zbiorem opowiadań S odstupom času (Z perspektywy czasu, 1995), w którym nawiązuje do tradycji fantastycznego realizmu, jest także autorem zbiorów opowiadań: My a oni / Oni a my (My i oni / Oni i my, 2001) i V tesnej blízkosti (W pobliżu, 2004), które wraz z debiutem ukazały się po polsku w 2011 roku pod tytułem Bratysława jest mała. W 1995 r. zdobył nagrodę Ivana Kraski, przyznawaną debiutującym słowackim autorom. Historyczna powieść Rankova Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej) (Stalo sa prvého septembra alebo inokedy, 2008) otrzymała w 2009 r. Europejską Nagrodę Literacką oraz kilka prestiżowych nagród słowackich (m.in. Nagroda Czytelników dziennika „SME”, Nagroda Fundacji Banku Tatra). Adaptacja powieści została wystawiona przez Słowacki Teatr Narodowy. W 2011 roku ukazała się jego najnowsza powieść Matky (Matki).
Dotychczas przetłumaczone książki Pavla Rankova na język polski
- Bratysława jest mała (S odstupom času, My a oni / Oni a my i V tesnej blízkosti), tłum. Tomasz Grabiński, Oficyna Wydawnicza ATUT, 2011,
- Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej) (Stalo sa prvého septembra (alebo inokedy)). tłum. Tomasz Grabiński, Wydawnictwo Książkowe Klimaty, 2013,
- Matki (Matky), tłum. Tomasz Grabiński, Wydawnictwo Książkowe Klimaty, 2015,
- Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej). Dramat. tłum. Tomasz Grabiński, Wydawnictwo Książkowe Klimaty, 2015.
Tomasz Grabiński [5]
Od ponad 20 lat tłumaczy z języka czeskiego i słowackiego. Absolwent filologii słowackiej na Uniwersytecie
Jagiellońskim. W latach 2009–2014 był wicedyrektorem ds. programowych Instytutu Polskiego w Bratysławie oraz II sekretarzem
Ambasady RP na Słowacji. Wcześniej pracował m.in. w dziale zagranicznym „Gazety Wyborczej”, Polskim Instytucie Spraw
Międzynarodowych oraz Centrum Badań Śląskoznawczych i Bohemistycznych Uniwersytetu Wrocławskiego. Obecnie jest zatrudniony w Miejskiej Bibliotece Publicznej we Wrocławiu, gdzie m.in. współorganizuje środkowoeuropejski festiwal literacki Miesiąc Spotkań Autorskich, który odbywa się przez cały lipiec we Wrocławiu, Brnie, Ostrawie, Koszycach i Lwowie.
W 2014 roku otrzymał nagrodę dla tłumacza książki uhonorowanej
Literacką Nagrodą Europy Środkowej Angelus – była to powieść słowackiego
autora Pavla Rankova Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej).
Więcej postów o literaturze słowackiej i książkach związanych ze Słowacją znajdziecie tutaj:
Jeśli spodobał Ci się mój wpis, to będzie mi miło, jeśli:
✦ zostawisz tu swój komentarz
✦ polajkujesz mój fanpage
✦ udostępnisz ten wpis swoim znajomym
Podczas pisania tego artykułu korzystałam z:
[1] Legenda o języku. W: ksiazkoweklimaty.pl. Artykuł dostępny online, dostęp 02.12.2020
[2] Legenda o jazyku. W: martinus.sk, artykuł w j.słowackim dostępny online, dostęp 19.07.2019, (tłumaczenie własne)
[3] Rankov, Pavol: Legenda o języku. tłum. Tomasz Grabiński, Wyd. Książkowe Klimaty, 2020, s.29-31
[4] Pavol Rankov. w: ksiazkoweklimaty.pl. Artykuł dostępny online, dostęp 01.12.2020
[5] Tomasz Grabiński. W: stl.org.pl. Artykuł dostępny online, dostęp 01.12.2020
Brak komentarzy: