Język słowacki jest bogatszy o kilka nowych słów [język słowacki]

Literacki język słowacki od niedawna jest bogatszy o kilka słów, które do tej pory były uznawane za słowa potoczne i niepoprawne.

 

Zmiany w języku słowackim zaszły dzięki publikacji 5 wydania Krótkiego słownika języka słowackiego [Krátky slovník slovenského jazyka], który został uzupełniony o słowa, które w mowie potoczniej funkcjonowały od dawien dawna. Słownik ten należy do 4 podstawowych podręczników kodyfikacyjnych języka słowackiego, które musi zatwierdzić słowackie Ministerstwo Kultury na podstawie ustawy o języku narodowym.

 

Do przygotowania nowego wydania językoznawców skłoniły zmiany w słownictwie i znaczeniach słów, o które język wzbogacił się w ostatnich dziesięcioleciach. Poprzednia wersja Krótkiego słownika języka słowackiego została opublikowana w 2003 roku i obecnie w przypadku wielu słów i fraz jest już nieaktualna. 

 

Nowe czasowniki

 

Od niedawna oficjalnie w języku słowacki można blogovať, ememeskovať, esemeskovať i kamerovať.

blogovať

Słowo pochodzi z języka angielskiego i jak się możecie domyślić chodzi o słowo blogować - publikować artykuły na swojej lub innej niekomercyjnej stronie. Wcześniej trzeba było mówić opisowo o pisaniu na blogu np. Píšem články na svojom blogu. Teraz już oficjalnie można mówić o blogowaniu:

Przykłady:
Prečo som začala blogovať?
Čo je hosťovské blogovanie?
Všetko o blogovaní pre malý biznis.
Dnes o knihách bloguje hocikto.

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez Prírodná kozmetika 🌱 (@kvitok.sk)

ememeskovať i esemeskovať

 

Jak zapewne się domyślacie tutaj chodzi o wysyłanie wiadomości SMS i MMS. Wcześniej także w tym przypadku trzeba było mówić opisowo: Môžem ti poslať textovú (multimediálnu) správu? lub Môžem ti poslať správu SMS/MMS?

Przykłady:
S FunFónom tak budú volať, esemeskovať a ememeskovať za jediný cent.
Je nebezpečné esemeskovať pri šoférovaní.
Počkaj, veď esemeskujem!
Google umožňuje esemeskovanie so zákazníkmi.

Co ciekawe, w przypadku tych dwóch czasowników zostały one oficjalnie dodane do słownika, gdy już praktycznie nikt nie wysyła MMSów, a i  SMSy powoli odchodzą w zapomnienie.

 

kamerovať

 

Kamerovať, czyli kamerować, filmować, kręcić film. Wcześniej trzeba było użyć czasowników:  snímať, točiť (natáčať) lub filmovať np.: Snímanie videozáznamu je možné spustiť z ľubovoľného režimu. Svěrák začal natáčať nový film. Povolenie na filmovanie.

 

Przykłady:
Idem kamerovať vianočný koncert.
Za ten čas som si vytvoril svoj charakteristický štýl kamerovania.
Obyvateľ nórskeho mesta si kameroval búrku zo svojej terasy.
Fotografovanie a kamerovanie verejných podujatí.

 

Notbuk i fejsbuk

 

W przypadku tych dwóch słów chodzi o zesłowacyzowaną formę angielskich słów: notebook i Facebook. Tutaj w przeciwieństwie do powyższych przykładów z czasownikami, językoznawcy zamiast zaakceptować wyrazy funkcjonujące w społeczeństwie zaproponowali swoją wersję. Ciekawi mnie, czy taki zapis się przyjmie wśród Słowaków, bo do tej pory wszyscy swobodnie używali angielskich wyrazów i nikt nie miał z tym żadnych problemów.

Przykłady:
Prostredníctvom notebooku prihlásiť sa na Facebook.
Prostredníctvom notbuku prihlásiť sa na fejsbuk.

Co więcej, telewizja Markiza zapytała swoich widzów o te dwa słowa i ponad 70% respondentów stwierdziło, że dla nich te słowa wyglądają bardzo dziwnie w nowej wersji.[1]

Te 2, zdawać by się mogło niepozorne, słowa wywołały sporą burzę wśród Słowaków. W przypadku notbuku problemem jest to, że Slovník cudzích slov i Slovník súčasného slovenského jazyka zawierają wyraz notebook i określają jego wymowę jako [noutbuk]. 

 

W przypadku fejsbuka nie rozumiem w ogóle tej formy, ponieważ jest to nazwa własna i ona powinna zostać w oryginale. W przeciwnym wypadku inne nazwy własne, jak np. Porsche czy eBay także powinny posiadać w języku literackim swoje ekwiwalenty: porše i ibej. A w ten sposób zapędzamy się do błędnego koła przerabiania wszystkich nazw własnych, przez co może dojść do niepotrzebnych komplikacji a nawet braku zrozumienia przekazu.

 

Nowe znaczenie starego słowa

 

Dotychczas kufor oficjalnie oznaczał jedynie walizkę, ale w języku potocznym funkcjonował także w znaczeniu bagażnik samochodu. Wcześniej oficjalnie o bagażniku trzeba było powiedzieć batožinový priestor [dosłownie: przestrzeń bagażowa], np. Objem batožinového priestoru auta sa do dnešných dní meria ručne.

Przykłady:
Ako si nezašpiniť kufor auta?
Organizér do kufra.
Upevňovacia sieť do kufra auta.
Podložky pre zamedzenie pohybu predmetov v kufroch osobných áut.

Wyświetl ten post na Instagramie.

Post udostępniony przez Subaru Slovakia (@subaruslovakia)

Mam nadzieję, że dowiedzieliście się czegoś nowego!

Jeśli spodobał Ci się mój wpis, to będzie mi miło, jeśli:

✦ zostawisz tu swój komentarz

✦ polajkujesz mój fanpage 

✦ udostępnisz ten wpis swoim znajomym

---

Podczas pisania tego artykułu korzystałam z:
[1] Spisovná slovenčina je bohatšia o nové slová. Keď ich napíšete, budú sa vám zdať divné. W: tvnoviny.sk. Artykuł w j. słowackim dostępny online, dostęp 29.04.2021
Spisovná slovenčina je znova bohatšia o nové slová. W: sme.sk. Artykuł w j. słowackim dostępny online, dostęp 29.04.2021