Dzisiaj mija 30 lat od uchwalenia konstytucji Republiki Słowackiej. Dzięki temu Słowacja stała się państwem prawa w formie parlamentarnej republiki demokratycznej.
Na cztery miesiące przed utworzeniem niepodległej Republiki Słowackiej, która powstała 1 stycznia 1993 r. Słowacka Rada Narodowa uchwaliła Konstytucję Republiki Słowackiej. Dzisiaj mija dokładnie 30 lat od tego wydarzenia. Od 1994 roku jest ono upamiętniane jako święto państwowe — Dzień Konstytucji Republiki Słowackiej [Deň Ústavy SR].
A jeśli interesują Was losy słowackiego hymnu, zajrzyjcie do osobnego postu.
Prace nad konstytucją
Prace nad konstytucją rozpoczęto już w 1991 roku, gdy różnice między Słowacją a Czechami stawały się coraz większe. Strona słowacka chciała mieć większy głos we wspólnym państwie, więc konsekwentnie promowała swoją wersję zasady funkcjonowania federacji: chciano by podstawą wspólnego państwa były dwie suwerenne republiki — czeska i słowacka, dobrowolnie przekazujące część swoich kompetencji władzom federalnym. Czesi natomiast nie byli chętni oddać części kompetencji słowackiej stronie i stali na stanowisku, że kompetencje republik wynikały z kompetencji władz federalnych.
Dlatego też uchwałą plenum Zgromadzenia Narodowego Republiki Słowackiej z 12 grudnia 1991 roku ogłoszono publiczną debatę nad projektem Konstytucji Republiki Słowackiej, wówczas w prasie codziennej opublikowano projekt Konstytucji, do którego każdy Słowak mógł zgłosić swoje uwagi. W ciągu miesiąca zarejestrowano 670 uwag do treści projektu.
Już na początku
sierpnia 1992 roku słowacki organ ustawodawczy rozpoczął dyskusję nad
projektem nowej słowackiej konstytucji. Na spotkaniu słowackich i
czeskich przedstawicieli w willi Tugendhat w Brnie 26 sierpnia 1992 roku
premier Czech Václav Klaus i premier Słowacji Vladimír Mečiar podjęli
ostatecznie decyzję o rozwiązaniu Czechosłowackiej Socjalistycznej
Republiki Federacyjnej z dniem 1 stycznia 1993 r.
Posłowie
przyjęli Konstytucję Republiki Słowackiej w głosowaniu jawnym, które
odbyło się 1 września 1992 roku po godzinie 22.00. Podczas głosowania nie użyto maszyn do głosowania, posłowie musieli wstać
i wypowiedzieć na głos, jak zamierzają głosować.
Po emocjonalnej dyskusji przegłosowano brzmienie konstytucji nieistniejącego jeszcze wówczas państwa, które miało powstać dopiero 1 stycznia 1993 roku.
Na 134 obecnych posłów 114 powiedziało: Głosuję za Konstytucją Republiki Słowackiej.
Za przyjęciem konstytucji głosowali członkowie partii: HZDS [Hnutie za demokratické Slovensko — Ruch na rzecz Demokratycznej Słowacji], której liderem jest Vladimír Mečiar; prowadzonej przez Jozefa Prokeša SNS [Slovenská národná strana — Słowacka Paria Narodowa] i SDĽ [Strana demokratickej ľavice — Parta Demokratycznej Lewicy], której liderem był Peter Weiss.
Co ciekawe, żadna z tych partii nie jest już w parlamencie: SDĽ stała
się częścią Smeru, HZDS została całkowicie rozwiązana, a SNS po czterech
latach rządzenia w koalicji ze Smerem od 2020 roku znów znalazła się
poza parlamentem.
Swój sprzeciw wyraziło lub wstrzymało się 20 posłów, w tym większość przynależała do partii KDH [Kresťanskodemokratické hnutie — Ruch chrześcijańskidemokratyczny], prowadzonej wówczas przez Jána Čarnogurskiego. Na krótko przed głosowaniem posłowie Węgierskiego Ruchu
Chrześcijańsko-Demokratycznego (MKDH, Maďarské kresťanskodemokratické hnutie) i partii Wspólnota (Együttélés)
opuścili salę obrad na znak protestu przeciwko nieprzyjęciu ich poprawek
dotyczących kwestii mniejszości narodowych.
Dalsze losy konstytucji
Przyjęcie Konstytucji ustanowiło Republikę Słowacką suwerennym, państwem prawa w formie parlamentarnej republiki demokratycznej.
Nowa Konstytucja Słowacji została podpisana 3 września 1992 roku w Sali Rycerskiej Zamku Bratysławskiego przez przewodniczącego Słowackiej Rady Narodowej Ivana Gašparoviča i premiera Republiki Słowackiej Vladimíra Mečiara, w obecności przewodniczącego Zgromadzenia Federalnego Michala Kováča, premiera Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej Jana Stráskiego, przewodniczącego Czeskiej Rady Narodowej Milana Uhde i innych gości. Na cześć nowej konstytucji wystrzelono 21 salw artyleryjskich, a na nabrzeżu Dunaju odbył się pokaz sztucznych ogni.
Dokument składa się z preambuły i dziewięciu rozdziałów dotyczących różnych obszarów funkcjonowania państwa.
Mam nadzieję, że dowiedzieliście się czegoś nowego!
Brak komentarzy: