21.04.2023

Ciężkostrawna, ale obowiązkowa lektura - „Tego pokoju nie da się zjeść” Nicol Hochholczerovej [recenzja]

in książki o Słowacji, literatura słowacka, Nicol Hochholczerová, polskie tłumaczenia słowackich książek, Słowacja

Tego pokoju nie da się zjeść to powieść do połknięcia na jedno posiedzenie, ale nie jest to łatwostrawna lektura. Książka budzi zachwyty, kontrowersje i zmusza do refleksji.

Żyjemy w dziwnych czasach, w których 12-latki palą papierosy, piją alkohol i mają za sobą pierwsze kontakty seksualne. Ja w tym wieku biegałam z dziećmi sąsiadów po okolicy, grałam na boisku w wymyślone gry i chodziłam na zbiórki drużyny harcerskiej.

Ale świat się zmienia, o tym też świadczy ta książka

Dla niektórych jej język jest wulgarny i bezpośredni, ale taki jest język dzisiejszej młodzieży, wystarczy wsłuchać się w muzykę, która z reguły towarzyszy grupie młodzieży przemieszczającej się przez miasto. Zatem, zamiast mówić o wulgarność, trzeba zmienić kategorię na autentyczność.

Terazka mając 12 lat trafiła na Ivana, 50-letniego nauczyciela, który jako jedyny chciał jej wysłuchać lub przynajmniej sprawiał takie wrażenie.

W domu dziewczyna słyszała tylko, że gada jak najęta i ma się uciszyć. Rodzice bardziej zajęci sobą woleli nie widzieć tego, co się dzieje z ich dzieckiem. Gdy w szkole i od rodziny słyszała, że jest brzydka, ma grube nogi, on jedyny jej mówił, że jest piękna i dojrzała.

Oczywiście nie bezinteresownie.

Jednak gdy, choć na chwilę zapomnimy o wieku bohaterów, to z książki zacznie się wyłaniać toksyczny związek, który mógłby mieć miejsce również między dorosłymi. Nie jest to miłość, choć Terezce przynajmniej przez chwilę się tak wydawało, to uzależnienie, z którego żadna ze stron nie potrafi wyjść.

Wiele płaszczyzn

Historia młodej Terezy to autobiograficzna spowiedź autorki, która została opowiedziana w krótkich fragmentach, migawkach z jej życia. Telegraficzne skróty jednak uchwycają to, co najważniejsze w tej historii.

Nicol Hochholczerová mimo swojego młodego wieku imponuje lekkim i minimalistycznym wyrazem wypowiedzi. Wnikliwi dostrzegą tutaj, chociażby akcenty poetyckie czy surrealistyczne.

Książka jest napisana tak, że można ją rozumieć w wielu płaszczyznach. Tego pokoju nie da się zjeść można czytać nie tylko między wierszami, ale i między pustymi stronami. Nieraz krótkie, pojedyncze zdania czy puste strony potrafią powiedzieć więcej o emocjach niż tysiąc słów.