Kolejna porcja dobrych wiadomości ze Słowacji. Co dobrego wydarzyło się na Słowacji w listopadzie?
1. Kultura
Dokument „Architektúra ČSSR 58-89" trafił do kin
Według wielu architektura z lat 1958-1989 musi mieć przydomek „socjalistyczna” ze względu na ideologiczny reżim komunistyczny. Jednak według reżysera dokumentu, Jana Zajíčka, jest ona również brutalnie piękna, a przede wszystkim brutalnie zapomniana. To właśnie udowadnia film dokumentalny „Architektúra ČSSR 58-89". To dwugodzinny film, który jest głębszą wycieczką po powojennej architekturze i rozwija historie około 40 budynków, które powstały w Czechach i na Słowacji. Dokument powstawał 9 lat. Poprzedził go serial przybliżający sylwetki architektów tamtego czasu.
Sztafetowe czytanie
Ministerstwo kultury twierdzi, że słowaccy artyści poświęcają niewiele uwagi rodzimej słowackiej kulturze. Ludzie teatru z Martina odpowiedzieli na te twierdzenia na swój sposób - wymyślili sztafetę w czytaniu wierszy wielkiego Hviezdoslava. Podczas Nocy Teatrów w kawiarni artyści ustawili na stoliku stos książek Hviezdoslava, mikrofon i dzban z wodą. Każdy, kto przechodził obok, mógł otworzyć dowolną z książek i przeczytać fragment jego dzieła. Około 40 osób przekazywało sobie mikrofon-pałeczkę od 15:00 do 23:00 godziny. Dzięki głośnikom wiersze mogli usłyszeć także ludzie na zewnątrz.
Z głową w chmurach
Synagoga w Łuczeńcu od lat jest miejscem wielu
ciekawych wystaw. Od 9 listopada wnętrze odbudowanej synagogi
wypełnione jest większymi i mniejszymi modelami samolotów, elementami
interaktywnymi i pierwszym ultralekkim samolotem zbudowanym w
Nowohradzie. Ludzi przy wejściu wita model autorstwa pioniera lotnictwa
Otto Lilienthala, a następnie pojawia się sterowiec LZ 127 Graf
Zeppelin, słynny trójpłatowiec z I wojny światowej Fokker Dr.I lub
legendarny Spitfire, który wzbił się w przestworza podczas II wojny
światowej. To tylko część atrakcji, jakie czekają na odwiedzających na
wystawie „Z głową w chmurach”, którą można oglądać do 23 lutego 2025
roku.
W 2026 roku Trenczyn będzie europejską stolicą kultury. Już teraz miasto sie zmienia
Europejska Stolica Kultury 2026 to wielka szansa dla Trenczyna, to okazja do rewitalizacji miasta, powstania nowych miejsc pracy i możliwości edukacji, a także do połączenia regionu z Europą i wymiany doświadczeń kulturalnych. Projekty infrastrukturalne zmienią oblicze miasta, czego przykładem jest trwająca przebudowa ulicy Hviezdoslavej, która stanie się nowoczesnym deptakiem z zielenią, małą architekturą i elementami wodnymi. Wszystko to po ty, by w 2026 roku całe miasto się stało sceną dla wydarzeń kulturalnych.
Lubią i chętnie pracują. Muzeum dla osób niepełnosprawnych przygotowuje kreatywny program
Osoby niepełnosprawne również mają swoje miejsce w tym społeczeństwie. Już po raz ósmy muzeum w Powaskiej Bystrzycy gości w swoich progach członków stowarzyszenia obywatelskiego VZOSTUP5, którym niepełnosprawność nie pozwala dorosnąć i którzy przez przeciwności losu stali się wiecznymi dziećmi. Pracownicy muzeum przygotowali dla nich serię przedświątecznych spotkań, podczas których będą pracować nad swoimi umiejętnościami motorycznymi, a jednocześnie własnoręcznie zrobią coś ładnego.
Nowy mural we Vrútkach ożywia przestrzeń publiczną i zaprasza na basen
Chcieli
ożywić przestrzeń publiczną i jednocześnie uchwycić ducha miejskiego
kąpieliska. Miasto postanowiło zaprosić do siebie doświadczonych
artystów i twórców murali z Martina. W rezultacie powstał mural o
długości 40 metrów i wysokości ponad czterech metrów. Wybrano motyw,
który stanowi zaproszenie na basen, a jednocześnie informuje o
możliwościach wykorzystania basenu do celów rekreacyjnych, a także do
gry w piłkę wodną. W ten sposób, na nowo wybudowanej ścianie przy
basenie, powstało dzieło sztuki, które podbiło serca mieszkańców.
2. Pozytywne akcje
Słowaccy seniorzy pokazują, że Wszystkich Świętych nie musi być świętem śmieci i plastiku
Kiedy emeryci w małej wiosce Jasenová nieopodal Dolnego Kubina założyli swój klub, jednym z ich priorytetów była produkcja wieńców na Wszystkich Świętych z naturalnych materiałów. Pomysł przypadł do gustu wielu mieszkańcom i z inicjatywy kilku kobiet przerodził się w wydarzenie obejmujące całą wieś. Seniorzy pamiętają, że jako dzieci robili wieńce w domach rodzinnych, używając tylko tego, co znalazło się w ogrodzie czy lesie. „Ze słomy lub siana robiło się podstawę wieńca. Jeśli była w domu bibuła, to owijało się nią słomianą bazę i wbijało w nią igliwie. Panowie z lasu przynieśli świerkowe i sosnowe gałęzie, a panie pozbierały to, co znalazły w swoich ogrodach: tuja, trawa ozdobna, owoce dzikiej róży, hortensje, kasztany, szyszki, bluszcz itd. Seniorki zrobiły bukiety, ikebany, wieńce nie tylko dla swoich bliskich, ale także na groby ważnych jasenowskich postaci. Jednak to nie koniec dobrych wiadomości, bo inicjatywa seniorów ma
podwójnie ekologiczny wymiar. Naturalne ikebany i wieńce, po tym jak spełnią swoją funkcję ozdobną,
są przetwarzane na kompost w trzech kompostownikach, które znajdują się
na cmentarzu. Następnie kompost służy do użyźniania gleby na grobach,
cmentarzu i w ogrodach mieszkańców.
Haluszkowa kropla krwi
Ty oddajesz krew, my dajemy ci haluszki. To główna idea mobilnej zbiórki krwi, która organizowana jest w Zázrivej. Pomysł narodził się dwa lata temu. „Kilku naszych pracowników jeździło do Martina oddawać krew” - mówi Jozef Karcol, prowadzący kolibę w Zázrivej. No i szef stwierdził, że chce coś takiego robić w swojej restauracji. Jednak tutaj zamiast drobnego poczęstunku, zazwyczaj w formie kanapki i soku, darczyńcy dostaną wielki talerz pełen haluszek z bryndzą. Celem jest przyciągnięcie ludzi do pomocy w dobrej sprawie. Po raz pierwszy Haluszkowa Kropla Krwi odbyła się w zeszłym roku, wówczas zgłosiło się ponad 60 dawców.
Słowacka szopka betlejemska w Watykanie
Każdego roku w Watykanie odbywa się wystawa prezentująca wyjątkowe szopki z całego świata. W tym roku nie zabraknie wśród nich szydełkowanej perełki ze Słowacji. Iveta, studentka edukacji przedszkolnej i początkowej na Uniwersytecie w Trnawie, udowadnia, że dzięki talentowi, wytrwałości i pasji wszystko jest możliwe. W tym roku jej szydełkowana szopka trafiła do Watykanu, gdzie zostanie wystawiona wśród najpiękniejszych dekoracji bożonarodzeniowych na świecie. A to wszystko dzięki namowie znajomej siostry zakonnej, która namówiła Ivetę do zgłoszenia się do konkursu. Jej szopka została wybrana spośród 330 prac z całego świata.
Uśmiechali się i płakali ze wzruszenia
„Kochana Babciu, kochany Dziadku”, słowa, które ucieszą chyba każdego seniora. Niestety są wśród nich tacy, którzy na próżno czekają na list o podobnym brzmieniu. W Koszycach wpadli na pomysł, który po raz kolejny wywołał uśmiech na twarzach seniorów, ale i łzy wzruszenia. Samotni seniorzy otrzymali tysiące życzeń i listów od dzieci z całej Słowacji. Koszycka biblioteka młodzieżowa w czasie pandemii zainicjowała wydarzenie „Napíš list – poteš srdce”. Mimo że pandemia ucichła, nie zaprzestano idei dawania seniorom poczucia, że ktoś wciąż o nich myśli. W tym roku już po raz 5 listy od dzieci przyniosły radość seniorom.
3. Przyroda
Przez prawie 30 lat była niedostępna dla turystów. To, co zobaczyli, zaparło im dech w piersiach
Wielu ludzi nie ma pojęcia, jakie wspaniałości kryją się w Muránskej Planinie. Javorníková Dolina, jeden z najpiękniejszych i najdzikszych obszarów Płaskowyżu Murańskiego, po ponad dwóch dekadach ponownie otwiera się dla odwiedzających. Jednakże nie przewiduje się tu masowego ruchu. Wstęp do doliny odbywać się będzie w małych grupach wraz z przewodnikiem. Teren jest monitorowany, więc lepiej niech nikt nie próbuje wchodzić tam na własną rękę. Cennik oraz harmonogram wejść będą dostępne na stronie Parku Narodowego Muránska Planinie.
Po wiekach w Bojnicach ponownie zakwitła rzadka roślina
Mieszkańcy i goście Bojnic w te chłodne dni mogą podziwiać fioletowe kwiaty szafranu. Jedna z najdroższych przypraw była w przeszłości symbolem miasta uzdrowiskowego, w tym roku powróciła tu po ponad 250 latach. W sierpniu władze miasta wraz z mieszkańcami i turystami, zasadzili dziesiątki tysięcy cebulek szafranu w różnych miejscach miasta, a zainteresowani mogli zabrać je także do domu, by upiększyć własne ogrody. Pod koniec listopada zaczęły pojawiać się pierwsze kwiaty szafranu, i to pomimo mroźnej pogody i pierwszych opadów śniegu.
4. Inne
Wielki talent trenuje w Polsce
Za kilka dni skoczkowie narciarscy rozpoczną sezon zimowy, obecnie dopracowują ostatnie szczegóły przed nadchodzącymi pracowitymi miesiącami. W ubiegłym sezonie utalentowana, obecnie 18-letnia skoczkini zadebiutowała w Pucharze Świata. Obecnie utalentowana słowacka skoczkini Tamara Mesíková trenuje w Zakopanem i w Wiśle. W tym roku priorytetem nie będą jednak zawody Pucharu Świata, a Mistrzostwa Świata Juniorów w Lake Placid w lutym. Najważniejszym wydarzeniem sezonu dla wszystkich skoczków będą Mistrzostwa Świata w Trondheim, które odbędą się w marcu.
Koniec ulicy imienia zbrodniarza wojennego
Po latach tocząca się bitwa o zmianę nazwy ulicy imienia Jozefa Tisy (która jest nie tylko niepoprawna historycznie, ale i gramatycznie) dobiegła końca. Do tej pory można było usłyszeć, że „mieszkańcy Varína są dumni z Jozefa Tisy”, a w ogóle to przecież to tyle niepotrzebnej biurokracji i na co to komu. Rada gminy w końcu zgodziła się na to, żeby zmienić tę nazwę. Mimo że komisja ds. nazewnictwa zaproponowała by ulicę zbrodniarza wojennego zastąpiła ulica Słowackiego Powstania Narodowego, to rada zdecydowała, że ulica zostanie przemianowana na ulicę Mons. Jozefa Nogu. Jozef Noga był prałatem papieskim i pochodził z Varína.
Więcej na temat ulicy imienia Tisy przeczytacie w poście: Ulica niepoprawna historycznie, politycznie i gramatycznie
I na koniec informacja dla miłosników sportów zimowych
W największym słowackim ośrodku narciarskim będzie bezpieczniej
Jasná to największy ośrodek narciarski, więc tam zdarza się najwięcej wypadków. Ale przed nadchodzącym sezonem przygotowano kilka nowości mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa na stokach. Podstawą do zwiększenia bezpieczeństwa na stokach jest poszerzenie wybranych odcinków najbardziej obciążonych tras i stworzenie alternatywnych zjazdów z trudniejszych odcinków. Przybyło także kamer w najbardziej narażonych miejscach. Otwarcie sezonu narciarskiego w Jasnej zaplanowano na sobotę 30 listopada.
O Chopoku pisałam tutaj: Chopok latem - co warto wiedzieć?
A o Dolinie Demianowskiej przeczytasz tutaj: Dolina Demianowska: Od peryferyjnego regionu do ważnego centrum turystyki na Słowacji
Brak komentarzy: