Kolejna porcja dobrych wiadomości ze Słowacji. Co dobrego wydarzyło się na Słowacji w marcu?
1. Pozytywni ludzie
Kierowcy stoją na czerwonym przez minutę, nagle pojawia się ktoś, kto robi im przedstawienie. 25-latka żongluje na ulicach Bratysławy
Gdy na ruchliwym skrzyżowaniu ulic Karadžičovej i Záhradníckej w Bratysławie zapala się czerwone światło i piesi przechodzą przez ulicę. Na pasach pojawia się młoda kobieta ubrana w koszulkę w paski i dżinsy. Na głowie ma czarny kapelusz a w dłoniach trzy fioletowe maczugi. Wyrzuca w powietrze jedną maczugę, potem kolejne i tak zaczyna się jej minutowe przedstawienie. Niektórzy kierowcy otwierają okna i wrzucają drobne do jej kapelusza. Po czym przebiega przez jezdnię na trawiastą wysepkę i czeka na kolejne czerwone światło, by znów dać przedstawienie. “Lubię burzyć rzeczywistość ludzi, którzy traktują siebie zbyt poważnie” - mówi żonglerka.
Nie widzi, a mimo to postrzega życie znacznie wyraźniej
„Przecież nie może robić ceramiki, jeśli nie widzi” - mówili ludzie. Soňa Zelisková z Dubnicy nad Wagiem udowadnia, że w ceramice nie chodzi o wzrok, ale o praktykę. Soňa, pomimo utraty wzroku spowodowanej cukrzycą, nie straciła pogody ducha ani pasji do życia. Artystka nie widzi od 35 lat, a mimo to postrzega życie znacznie wyraźniej niż wielu z nas. Z humorem, determinacją i odwagą przełamuje uprzedzenia dotyczące niepełno-sprawności. Dzięki projektowi „Żywa Biblioteka” dzieli się swoimi doświadczeniami, pomagając innym zrozumieć, że inność nie oznacza gorszości. Na co dzień Soňa zajmuje się ceramiką, prowadząc warsztaty dla dzieci, co pozwala jej na dalszą integrację ze społecznością i przekazywanie swojej wiedzy.
2. Kultura
Taka miła osoba nie może być przecież mordercą! Historia ostatniej nocy księdza Tiso opowiedziana w DPOH
W rocznicę pierwszego transportu do Auschwitz, bratysławski teatr P.O. Hviezdoslava wystawił spektakl „Hitlerov prezident”. Sztuka ta to śledztwo, bezwzględne przesłuchanie oraz próba zrozumienia mechanizmów, które doprowadziły do przemiany księdza w zbrodniarza. Tiso, jako przywódca niewielkiego kraju, prowadził swój naród przez faszystowskie delirium, obiecując świetlaną przyszłość wojennego państwa. Jego postać skonfrontowana zostaje z Alfrédem Wetzlerem – uciekinierem z Auschwitz, który na własne oczy widział nazistowskie zbrodnie. To starcie dwóch perspektyw: kata i świadka, oprawcy i ofiary, skłania do głębokiej refleksji nad historią.
O problemach ze zmianą nazwy ulicy nazwanej po Tisie przeczytasz w artykule: Ulica niepoprawna historycznie, politycznie i gramatycznie
Znany fotograf zaprezentuje piękności w strojach ludowych w Martinie
Słowackie Muzeum Narodowe w Martinie zaprasza na wystawę „Trón" Pavla Surovego. Wystawa prezentuje unikalne fotografie tradycyjnych strojów ludowych w nowej, artystycznej koncepcji grafika, fotografa mody i kolekcjonera strojów ludowych. Autor skupia się na tym, jak stroje ludowe ukrywają ideał kobiecego piękna za warstwami tkanin, koronek i haftów. Zwiedzający będą mogli podziwiać stroje ludowe kobiet z Serbii, Słowenii, Węgier, Rumunii i przedstawicielek mniejszości rusińskiej. Fotografie pokazują nie tylko bogactwo kulturowe tych narodów, ale także ich wzajemne współistnienie i wpływy. Wystawę można zwiedzać do 31 maja 2025 roku.
W Lewoczy znajduje się renesansowy unikat
W Lewoczy znajduje się unikalne popiersie autorstwa Donatella, jednego z najsłynniejszych artystów renesansowych XV wieku. Przez lata nikt o niej nie wiedział, przez długi czas rzeźba przebywała w poprawczaku w Spiskim Hrhovie, gdzie dziewczęta rysowały jej kreski na powiekach. Następnie lata kurzyła się w muzealnym archiwum z napisem „marmurowe popiersie kobiety wykonane przez nieznanego artystę”. Za tym wielkim odkryciem stoi historyczka sztuki Marta Herucová. „Naprawdę chciałam poznać los tego popiersia. Wiedziałam, że nie będzie łatwo ujawnić takie odkrycie” - mówi historyczka. Popiersie Cecylii Gonzagi najpewniej trafiło na Słowację dzięki rodzinie Csáky.
3. Atrakcje turystyczne
Odkrycie akweduktu zmieni plany renowacji pałacu w Rusovcach
Rekonstrukcja pałacu w Rusovcach trwa od czerwca ubiegłego roku, ale odkrycie starożytnego rzymskiego akweduktu zmienia nieco plany remontowe. Znaleziony 80 cm pod ziemią kamienny kanał wodny, wykonany jest z rzymskich cegieł i miał 38 metrów długości. W okolicy znaleziono również drobne znaleziska, takie jak bransoletki, biżuteria i rzymski portfel. Pozostaje tajemnicą, gdzie stał budynek, dla którego był przeznaczony i do czego używali go Rzymianie. Archeolodzy szacują, że budowla mogła służyć jako łaźnia dla rzymskich żołnierzy. Ze względu na znaczenie tego znaleziska konieczne były zmiany w umiejscowieniu infrastruktury technologicznej.
Przy Handlovej powstaje raj dla turystów. Będą mogli zobaczyć Sitno i dotrzeć do niezwykłej puszczy
Od lata odwiedzający Handlovą będą mieli dostęp do dziewiętnastometrowej leśnej wieży widokowej w pobliżu Szybu Wschodniego, ścieżki przyrodniczej łączącej chatę Martinka z unikalną puszczą Handlovską pod Białą Skałą oraz schronu, który będzie służył nie tylko do celów edukacyjnych, ale także jako okazjonalna noclegownia. Wszystkie trzy obiekty są częścią projektu, nad którym pracuje organizacja non-profit Handlovské lesy. Mają one powstać najpóźniej do czerwca, a od wakacji będą otwarte dla turystów. Wieża oraz pozostałe atrakcje będą bezpłatne.
Z wieży ciśnień będzie atrakcja turystyczna
Żar nad Hronem postanowiło przejąć dawną wieżę ciśnień z lat 20. ubiegłego wieku. Wieża ciśnień została zbudowana w 1924 roku jako zbiornik wody pitnej dla miasta, przeszła wiele w trakcie swojego istnienia. Po tym, jak przestała spełniać swoją funkcję w 1967 r., stała się obserwatorium astronomicznym. Jednak w 2003 r. wieża, została poważnie uszkodzona w wyniku wichury, a następnie w kopułę uderzył piorun, co spowodowało przepalenie okablowania. W rezultacie wieża od lat niszczała. Teraz ma się to zmienić. Celem miasta jest przekształcenie budynku w atrakcyjny punkt turystyczny, który wzbogaci ofertę dla mieszkańców i odwiedzających miasto. Po rekonstrukcji wieża powinna służyć jako kawiarnia, muzeum produkcji aluminium i punkt widokowy.
Będzie miała siedemset metrów i drobniejszy żwir - powstanie nowa plaża przy Liptovskiej Marze
Miasto Liptowski Mikulasz rozpoczęło prace przy budowie publicznej plaży na wschodnim brzegu Liptovskiej Mary. Liczba miejsc z bezpłatnym i wygodnym dostępem do największego zbiornika wodnego na Liptowie maleje, więc jest to nowość mile widziana przez wszystkich. Nowa strefa rekreacyjna powstaje z okazji 50. rocznicy uruchomienia Liptovskiej Mary. Oprócz samej plaży miasto przygotowuje również dodatkowe usługi dla odwiedzających — powstaną nowe parkingi, toalety, przebieralnie, boisko do siatkówki plażowej. Odwiedzający nie opuszczą plaży głodni ani spragnieni, dostępny będzie też bufet. Powinna być gotowa do lata.
Od lat był zaniedbywany park doczeka się rewitalizacji
Niegdyś park
ten gościł królów i szlachtę, dziś jednak miejski park w centrum
Pieszczan już dawno stracił swój dawny blask. Uzdrowiskowy park,
założony w 1865 roku i wpisany na listę narodowych zabytków kultury od
1963 roku, przez ostatnie dekady nie doczekał się żadnych większych prac
konserwacyjnych. W związku z tym jego rewitalizacja stała się
koniecznością. W tym roku rozpocznie się odnowa centralnej łąki,
położonej na terenie dawnego rosarium. Plan zakłada jej przekształcenie w
przestrzeń dostępną dla wydarzeń kulturalnych, społecznych,
rekreacyjnych i sportowych. Pojawią się tam nowe miejsca do odpoczynku,
wyposażone w pergole, ławki, stoły i leżaki, które stworzą przyjazne
otoczenie dla mieszkańców i turystów. Prace ruszą w maju i potrwają do
lata 2026 roku.
4. Pozytywne inicjatywy
Nocna Pomoc w Bratysławie szuka wolontariuszy
Nocna Pomoc to wyjątkowa inicjatywa, która znacząco podnosi poziom bezpieczeństwa i minimalizuje ryzyko w centrum miasta podczas weekendowych nocy. Usługa ta działa w każdy piątek i sobotę, oferując wsparcie osobom, które znalazły się w trudnej sytuacji, ale nie wymagają jeszcze interwencji służb ratunkowych, takich jak policja czy pogotowie. Dzięki Nocnej Pomocy miasto wychodzi naprzeciw potrzebom mieszkańców i turystów, zapewniając im podstawową pomoc oraz poczucie bezpieczeństwa w godzinach nocnych. To nie tylko kwestia reagowania na kryzysowe sytuacje, ale także drobnych gestów – podanie szklanki wody, wskazanie bezpiecznej drogi do domu czy zwyczajne zapytanie, czy wszystko jest w porządku.
20 skazanych bierze udział w wielkiej akcji sprzątania Bańskiej Bystrzycy. Miasto pokazuje, że każdemu trzeba dać drugą szansę
Terapia, resocjalizacja i pomoc dla społeczeństwa to efekty wieloletniej współpracy między zakładem karnym w Bańskiej Bystrzycy i miejską zielenią. Nie inaczej jest w tym roku. Skazani, którym wyroki zbliżają się do końca, są kierowani do prac porządkowych w mieście. Poza sprzątaniem jest to jednocześnie realizacja programu terapeutycznego, który jest indywidualny dla każdego skazanego i obejmuje proces resocjalizacji oraz nabywanie nawyków pracy. „Współpraca jest doskonała” - mówi dyrektor zieleni miejskiej, dodając, że należy ich postrzegać jako ludzi, którzy popełnili błędy, ale mają chęć poprawy, o czym świadczy ich zainteresowanie pracą na rzecz społeczeństwa.
Uniwersytet w Żylinie liderem w badaniach nad nowymi technologiami
Uniwersytet w Żylinie jest jednym z liderów w badaniach nad nowymi technologiami, które mogą wpłynąć na przyszłość. Według analizy przeprowadzonej przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej zajął 14. miejsce na świecie pod względem znormalizowanych cytowań, co czyni go najwyżej sklasyfikowaną europejską instytucją badawczą w tej kategorii. Według raportu europejskie instytucje tworzą mniej artykułów naukowych niż USA i Chiny, ale wpływ niektórych ośrodków badawczych, w tym Uniwersytetu w Żylinie, jest znaczący. Dzięki temu uczelnia z Żyliny znalazła się wśród takich instytucji, jak Uniwersytet w Toronto, Uniwersytet Stanforda i Uniwersytet Tokijski.
Granicę musieli przekraczać pieszo. Po ponad dwóch dekadach przywrócono transgraniczne połączenia autobusowe
Słowacja i Węgry otworzyły nowe połączenie autobusowe między miejscowościami Łuczeniec i Rymawska Sobota na Słowacji a Salgótarján i Cered na Węgrzech. Dotychczas pasażerowie. aby kontynuować podróż, musieli pokonywać granicę pieszo, ale teraz mogą to zrobić bezpośrednio autobusem. Nowe linie autobusowe ułatwią codzienne dojazdy do pracy i szkoły, a także będą wspierać rozwój turystyki w regionie. Połączenie to jest wynikiem współpracy lokalnych samorządów i przewoźników z obu krajów, mającej na celu poprawę komunikacji transgranicznej i wzmocnienie więzi między mieszkańcami terenów przygranicznych.
Jak widać brak lokalnej komunikacji transgranicznej, to nie tylko problem na polsko-słowackim pograniczu.
Sprzątanie brzegów Liptovskiej Mary
W dniach 21–22 marca 2025 roku odbyła się 11. edycja wydarzenia "Enviro Deň" na Liptowie. Celem akcji jest oczyszczenie brzegów Liptovskiej Mary z odpadów, które pojawiają się po wiosennych roztopach. A w tym roku naprawdę było co zbierać, bo niski poziom wód zbiornika nie tylko odsłonił starą drogę łączącą zatopione wsie, ale także mnóstwo śmieci. Wydarzenie to ma na celu edukację młodego pokolenia, turystów, mieszkańców oraz wędkarzy w zakresie dbałości o środowisko. W piątek w Kolibie Gréta dla wolontariuszy czekał gulasz.
Smer chciał remontu pomnika, radni to odrzucili
Kredyt inwestycyjny w wysokości 12 milionów został zatwierdzony przez Radę Miejską Preszowa. Radni z Hlasu i Smeru, próbowali przy tym zatwierdzić przeznaczenie 20 tys. euro na Pomnik Oswobodzicieli w centrum miasta. Jest to znany punkt orientacyjny z sierpem i młotem, którego przeniesienie jest dyskutowane od lat, a dyskusja ta nabrała tempa po inwazji wojsk rosyjskich na terytorium Ukrainy. Zwłaszcza że widnieje na nim napis „chwała rosyjskiej broni”, która przyniosła i przynosi Ukrainie wiele cierpienia. Zamiast tego rada przegłosowała uchwałę, w której Rada Miasta „wyraża swoje poparcie dla wartości demokratycznych, rządów prawa i międzynarodowych zobowiązań Republiki Słowackiej wynikających z jej członkostwa w Unii Europejskiej i NATO.”
O tym, jak trzy lata po wojnie odnajdują się Ukraincy na Słowacji przeczytasz w poście: Bez tajemnic: Integracja ukraińskich uchodźców na Słowacji – sukcesy i wyzwania
Brak komentarzy: