Co byście powiedzieli na upieczenie Judasza? I to nawet nie jednego? Dajcie się ponieść słowackiej tradycji i upieczcie bułeczki, które na Słowacji przygotowuje się w przedwielkanocny czwartek.
Po tym, jak przed Bożym Narodzeniem podzieliłam się z Wami przepisem na słowackie ciasto na bogatości, czyli Szczodraka, przyszedł czas na tradycyjny wielkanocny wypiek. Mam nadzieję, że stopniowo będzie się na blogu tworzyć zbiór przepisów tradycyjnej kuchni słowackiej, z którego będziecie mogli czerpać inspiracje.
Na Słowacji przedwielkanocnym zwyczajem jest pieczenie bułeczek drożdżowych nazywanych Judaše/Judašky, które po upieczeniu powinno się natrzeć miodem.
Judasze na Wielkanoc
Na Słowacji przedwielkanocnym zwyczajem jest pieczenie bułeczek drożdżowych nazywanych Judaše/Judašky, które po upieczeniu powinno się natrzeć miodem.
Bułeczki te powinno się piec w tzw. zielony czwartek, czyli przedwielkanocny czwartek (choć spotkałam się także z wersją wielkopiątkową). Kiedyś było to tradycyjne pieczywo obrzędowe. Z racji tego, że post na Słowacji utrzymywano do Wielkiej Soboty nazywanej też białą sobotą, bułeczki te są raczej skromne, o ich smaku
decyduje głównie skórka z cytryny i miód, który od wieków uważany jest za środek
gwarantujący zdrowie i ewentualne lekarstwo. Skręcony, węzłowaty kształt wypieku miał symbolizować sznur, na którym powiesił się Judasz.
Swoją drogą ciekawa jestem kto i kiedy wpadł na pomysł pieczenia bułeczek na część sznura samobójcy?
Udało mi się znaleźć tylko jedno logiczne wytłumaczenie powstania tego typu pieczywa. Ponoć tradycje pieczenia judaszów należy zawdzięczać gospodyniom, którym po upieczeniu tradycyjnych obrzędowych wypieków (które zazwyczaj były z ciasta drożdżowego) zostawały resztki ciasta. Następnie resztki te dostawały dzieci, żeby robiły z nich małe figurki i zwierzątka. [1] Najwidoczniej lepienie zwierzątek nie bardzo wychodziło, więc postanowiono piec bułeczki przypominające wszystkim o zdradzie Judasza.
A oto i przepis na judašky (z podanych składników wychodzi ok. 15-20 bułeczek) [2]:
Składniki
500 g mąki
100 g cukru
ok. 50 g drożdży
150 g rozpuszczonego masła
4 żółtka
1 łyżka skórki z cytryny
1 opakowanie cukru wanilinowego
200 ml ciepłego mleka
1 szczypta soli
miód
Sposób przygotowania
W 2/3 ciepłego mleka rozrobić drożdże, dodać trochę mąki i cukru, zostawić do wyrośnięcia na 30 minut.
Następnie dodać mąkę, cukier, sól, 3 żółtka, pozostałe mleko, cukier waniliowy, skórkę z cytryny i przestygnięte roztopione masło. Wyrobić ciasto i odstawić do wyrośnięcia na godzinę.
Następnie ciasto podzielić na mniejsze kawałki. Z każdego kawała w rękach uformować wałki a następnie bułeczki (przykładowe kształty na zdjęciu wyżej).
Bułeczki układać na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia, natrzeć roztrzepanym żółtkiem i zostawić jeszcze na chwilę do wyrośnięcia. Piec ok. 20-25 minut w 170°C (przy termoobiegu zdecydowanie trzeba zmniejszyć temperaturę).
Po upieczeniu jeszcze delikatnie ciepłe judasze posmarować na wierzchu miodem. (W wersji bardziej współczesnej spotykałam się z opcją posypania bułek cukrem pudrem, ale ten raczej się nie utrzyma na wypieku, już lepszy byłby lukier).
Jak dla mnie judasze są bardzo smaczne także i bez miodu, sama bułka jest lekko słodkawa z wyraźną nutą cytryny. Można także podawać bułeczki przełożone masłem i/lub dżemem.
Jak dla mnie judasze są bardzo smaczne także i bez miodu, sama bułka jest lekko słodkawa z wyraźną nutą cytryny. Można także podawać bułeczki przełożone masłem i/lub dżemem.
Moje judasze przed i po upieczeniu:
Chcecie więcej tradycyjnych przepisów kuchni słowackiej?
Jeśli spodobał Ci się mój wpis, to będzie mi miło, jeśli:
✦ zostawisz tu swój komentarz
✦ polajkujesz mój fanpage
✦ udostępnisz ten wpis swoim znajomym
Podczas pisania tego artykułu korzystałam z:
[1] Veľkonočné tradície alebo na čo nezabudnúť. W: blog.mimulo.sk. Artykuł w j. słowackim dostępny online, wgląd 10.04.2019
[2] Veľkonočné judáše. W: dobruchut.aktuality.sk. Artykuł w j. słowackim dostępny online, wgląd 10.04.2019 [tłum. własne]
Brak komentarzy: