„Správa” - słowacki kandydat do Oscara - Słowacystka

12.11.2020

„Správa” - słowacki kandydat do Oscara

Słowacy ogłosili swojego kandydata do Oscara, będzie nim film Petera Bebjaka „Správa”. Jest to film poruszający bardzo ważną i jednocześnie mało znaną historię, dlatego postanowiłam napisać o nim kilka słów.

 

Kilka dni temu Słowacka Akademia Filmowa i Telewizyjna zdecydowała, że film Petera Bebjaka Správa/Raport będzie reprezentował Słowację w walce o Oscara w kategorii najlepszego filmu nieangielskojęzycznego. 

 

W drodze po krajową nominację Raport pokonał 15 innych filmów w tym m.in. nagradzany dramat Služobníci/Słudzy (reż. Ivan Ostrochovský), thriller Amnestie/Amnestje (reż. Jonáš Karásek), odnoszący sukcesy komercyjne film Sviňa/Świnia (reż. Mariana Čengel Solčanská, Rudolf Biermann) oraz dokument Pavla Pekarčíka Hluché dni/Głuche dni.

 

Petera Bebjaka już wspominałam na blogu, przy okazji ekranizacji Szczeliny Jozefa Kariki. Tym razem znany słowacki reżyser sięgnął po zdecydowanie inny materiał filmowy i nakręcił film Správa (Raport).

 

Raport, który ocalił życia tysiącom ludzi 

 

Raport to film na podstawie książki Alfréda Wetzlera Čo Dante nevidel (Ucieczka z Auschwitz. Historia protokołu z Auschwitz, tłum. Katarzyna Dudzic-Grabińska, Tomasz Grabiński, wyd. Marginesy - premiera 27.01.2021). Książkę Wetzler opublikował w 1964 roku pod pseudonimem Jozef Lánik. Dopiero 5 wydanie książki z 2009 roku ukazało się pod jego prawdziwym nazwiskiem, uzupełnione o raport, który napisali wspólnie z Vrbą po ich dramatycznej ucieczce.

 

Rudolf Vrba swoją wersję historii opisał w 1963 roku w książce Escape from Auschwitz: I Cannot Forgive (na Słowacji wyszła pod tytułem Utiekol som z Osvienčimu, 2015; w Polsce niewydana).



Film (i książka) opisuje mało znaną historię dwóch młodych słowackich Żydów, Alfréda Wetzlera i Rudolfa Vrby, którym w 1944 roku udało się uciec z obozu koncentracyjnego Auschwitz. Zrobili to, by świat mógł się dowiedzieć o fabrykach śmierci, które stworzyły faszystowskie Niemcy. Słowacy stworzyli szczegółowy raport o funkcjonowaniu obozu zagłady.


Na oficjalnej stronie filmu czytamy:

7 kwietnia 1944 r. dwóch młodych słowackich Żydów, Alfréd Wetzler i Rudolf Vrba, ukryło się w dole pod stosem drewniana. Mieli przy sobie notatki o liczbie osób w transportach, notatki o funkcjonowaniu obozu oraz oznaczenia pojemników z cyklonem B używanych w komorach gazowych do zabijania tysięcy ludzi dziennie. Kiedy po trzech dniach udało im się uciec z obozu i przez góry przejść na Słowację, czekała ich najtrudniejsza część. Przekonanie reszty świata o tych okropnościach.

Film Raport jest adaptacją książki Alfreda Wetzlera Czego Dante nie widział. Opublikowanie szczegółowego 32-stronicowego raportu o tym, jak funkcjonował obóz śmierci, pomogło uratować życie setkom tysięcy ludzi.

 

 Trailer:



Raport miał budżet 3,2 mln euro i stał się najdroższym projektem, który ma na swoim koncie spółka D.N.A. W rolach głównych zobaczymy Noela Czuczora i studenta aktorstwa Petera Ondrejičkę. Towarzyszy im John Hannah - brytyjski aktor znany, chociażby z filmów z serii Mumia i serialu z universum Marvela Agenci T.A.R.C.Z.Y.

 

Peter Bebjak w każdym wywiadzie podkreśla jak ważną rolę w historii świata odegrali Wetzler i Vrba i dziwi się, dlaczego film o tym bohaterskim czynie nie powstał już dawno temu na zachodzie. Według niego prawa do książki Vrby wiele lat temu były zakupione przez kogoś w Ameryce. Nawet Steven Spielberg, przygotowując Listę Schindlera, rozmawiał z Rudolfem Vrbą i otrzymał od niego sporo materiału audio i wideo.

 

Słowacka premiera filmu odbędzie się 28 stycznia 2021, niestety także jak w przypadku filmu Mężczyzna z zajęczymi uszami, także tę premierę pokrzyżował koronawirus. Film trafi także do japońskich, francuskich, nowo zelandzkich, brytyjskich i amerykańskich kin. Na razie nie dotarłam do żadnych informacji na temat ewentualnej dystrybucji filmu w Polsce.

 

Niestety, film Správa nie został wybrany do wąskiego grona filmów, które powalczą o tegorocznego Oscara.

 

Piosenka do filmu

 

Wyjątkowa jest także historia związana z piosenką promującą film. Autorką tekstu i muzyki jest Sima Martausová, która piosenkę napisała w 2 godziny po obejrzeniu filmu. W tekście można znaleźć głos więźnia przemawiający do żołnierza, który ma go stracić - jest on jego sumieniem. 

Z przygotowaniem piosenki i klipu wideo wiąże się kilka symbolicznych dat. [2]
  • Utwór został nagrany przez Simę wraz ze Słowacką Orkiestrą Symfoniczną Radia 27 stycznia, w 75. rocznicę wyzwolenia największego nazistowskiego obozu Auschwitz. 
  • Klip kręcono 9 września, czyli w dniu, w którym na Słowacji przyjęto kodeks żydowski. 
  • Premiera teledysku odbyła się w rocznicę tzw. Kryształowej nocy (9.11). 
  • Piosenka po raz pierwszy zabrzmiała w słowackim radiu w przeddzień tej smutnej rocznicy, w niedzielę 8 listopada.
 


Kampania polityczna

 

Twórcy filmu mają nadzieję, że Raport zamknie usta tym, którzy umniejszają znaczeniu holokaustu lub go całkowicie negują, oraz tym, którzy nawołują do nienawiści. 
 
Pierwsze trailery pojawiły się już w lutym 2020, gdy na Słowacji trwała kampania przed wyborami parlamentarnymi. Przy tej okazji na słowackich ulicach pojawiły się billboardy, które nawiązywały do dzisiejszej polityki, ale i do słowackiej przeszłości.

Billboardy v roku 1939 nemali. Keby mali, vyzerali by takto a takmer nik by sa nad tým nepozastavoval. Dnes už vieme, čo...

Opublikowany przez D.N.A. PRODUCTION Niedziela, 9 lutego 2020
Uruchomiona została także edukacyjna strona, na której porównywano dzisiejszych polityków z politykami klerofaszystowskiego Państwa Słowackiego rządzącego przez księdza Jozefa Tisę. Zwrócono także uwagę na przerażające statystyki, jeśli chodzi o odsetek Słowaków, które nie tolerują imigrantów, Romów, gejów i lesbijek oraz Żydów w swoim otoczeniu.

Rasťo Šesták, producent DNA Production, mówi[2]:
 
Minęło prawie osiemdziesiąt lat i nadal nie możemy powiedzieć, że ten rozdział historii jest definitywnie zakończony. Dlatego tak ważna jest dla nas historia Alfréda Wetzlera i Rudolfa Vrby. Abyśmy ponownie uświadomili sobie, jak łatwo zło może dostać się do naszego życia, jakie okropności może powodować i jak trudno jest je wykorzenić ze społeczeństwa.
 

Polskie akcenty

 

Polskie akcenty w zagranicznych filmach nominowanych do Oscarów znajdziemy nie tylko w nominowanym przez Czechy Szarlatanie Agnieszki Holland, ale także w słowackim Raporcie.

 

Polskim koproducentem jest Agresywna Banda, dzięki której wśród 24 wymienionych aktorów znajdziemy aż 8 polskich nazwisk.

  • Wojciech Mecwaldowski (Kozłowski)
  • Jacek Beler (Herszek)
  • Kamil Nożyński (Józek)
  • Aleksander Mincer (Kaczmarek)
  • Ksawery Szlenkier (Adamek)
  • Justyna Wasilewska (kobieta w lesie)
  • Łukasz Garlicki (szwagier)
  • Kamil Polnisiak (chłopiec)


Więcej o słowackim filmie znajdziesz, klikając w poniższy przycisk:

Jeśli spodobał Ci się mój wpis, to będzie mi miło, jeśli:

✦ zostawisz tu swój komentarz

✦ polajkujesz mój fanpage 

✦ udostępnisz ten wpis swoim znajomym



Podczas pisania tego artykułu korzystałam z: 

[1] Správa. W: sprava.sk. Artykuł w j. słowackim dostępny online. Dostęp 12.11.2020

[2] Sima Martausová zverejnila videoklip k filmu Správa, ktorý zabojuje o Oscara. W: omediach.com. Artykuł w j. słowackim dostępny online. Dostęp 12.11.2020

Brak komentarzy: